Thấu hiểu sức khỏe
I. Khái niệm:
Sức khỏe là gì?
Sức khỏe là trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần và xã hội chứ không phải chỉ không có bệnh hay thương tật – WHO
II. Quan niệm:
1. Sức khỏe là ưu tiên số 1
2. Dùng khái niệm nguồn có lợi và hệ quy chiếu chuẩn định hướng sức khỏe.
3. Sức khỏe cần bảo dưỡng
4. Sức khỏe đến từ nhà bếp
5. Bác sĩ tốt nhất là chính mình
6. Sức khỏe là tổng hòa của nhiều yếu tố
⁃ Tinh thần lạc quan
⁃ Vận động hợp lý
⁃ Ngủ nghỉ phù hợp
⁃ Dinh dưỡng cân bằng
III. Tâm thái:
1. Trân trọng, biết ơn – BAO DUNG – An vui
2. Mãi mãi tuổi 20
IV. Năng lực:
1. Hiểu về sự vận hành của cơ thể người theo nguyên lý Tây y:
Cơ thể => Hệ cơ quan => Cơ quan => Mô => Tế bào.
2. Hiểu về sự vận hành của cơ thể người theo nguyên lý Đông y:
+ Âm – Dương
+ Tạng – Phủ
+ Ngũ hành
3. Hiểu về sự vận hành của cơ thể người theo nguyên lý Dinh dưỡng:
+ Đa lượng
+ Vi lượng
+ Dưỡng chất thực vật
+ Cân bằng: Năng lượng – Màu sắc – Dưỡng chất.
4. Hiểu về sự vận hành của cơ thể người theo nguyên lý Dân gian:
⁃ Cân bằng bát đại (Tâm – Tánh – Tình – Đất – Nước – Khí – Lửa – Điện)
5. Kỹ thuật Đông y – Thuật dân gian – Thể dục thể thao:
⁃ Thay gân đổi cốt
⁃ Mở khớp
⁃ Bơi lội
⁃ Chạy bộ
⁃ Võ tự vệ
⁃ Lấy lạnh
⁃ Matsa bụng
⁃ Uống nước đúng cách
⁃ Tắm đúng
⁃ Điều chỉnh cơ, gân, xương khớp
⁃ ……..
6. Chẩn đoán:
⁃ Vọng chẩn
⁃ Văn chẩn
⁃ Vấn chẩn
⁃ Thiết chẩn
*** Lửa – Thân nhiệt:
Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể khác nhau ở mỗi vùng, là kết quả của 2 quá trình sinh nhiệt & phát/tỏa nhiệt.
⁃ Cao nhất: Gan (trung tâm quan trọng chuyển hóa các chất)
⁃ Thấp hơn ở máu
⁃ Luôn thay đổi ở cơ
⁃ Da có nhiệt độ thấp nhất.
Tùy vào vị trí đo nhiệt độ, chia làm 2 loại thân nhiệt:
1. Thân nhiệt trung tâm: ảnh hưởng trực tiếp với tốc độ phản ứng được đo:
⁃ Trực tràng: 36,3 – 37,1 độ C (dao động 0,2 – 0,4 độ C)
⁃ Miệng: Thấp hơn ở trực tràng 0,2 – 0,6 độ C
⁃ Nách: Thấp hơn 0.5 – 1 độ C. Dao động nhiều hơn ở những nơi khác, tuy nhiên lại thuận lợi để theo dõi hơn.
2. Thân nhiệt ngoại vi: Chịu ảnh hưởng của nhiệt độ môi trường. Đo ở: trán – lòng bàn tay – mu bàn tay.
Khoảng 70% năng lượng trên tổng năng lượng của con người chuyển hóa thành nhiệt năng để phát tán ra môi trường bên ngoài. Không phát tán: quá nóng sẽ đình trệ các hoạt động bình thường của cơ thể.
37•C phù hợp với tủ suất sản sinh và phát tán nhiệt của cơ thể (thích ứng với mọi loại thời thiết và thích ứng cho não cũng như các cơ quan đạt hiệu suất hoạt động cao nhất) – Căn cứ vào nguyên lý truyền nhiệt.
Nhiệt độ cơ thể cá nhân phụ thuộc vào:
⁃ Độ tuổi. Trẻ cao hơn (chuyển hóa, hấp thu cao hơn)
⁃ Nhiễm trùng
⁃ Giới tính (nữ cao hơn, đặc biệt chu kỳ kinh nguyệt)
⁃ Tình trạng sinh sản
⁃ Thời gian trong ngày. Sáng sớm thấp nhất. Sau 18h00′ cao nhất
⁃ Vị trí đo và trạng thái ý thức (ngủ hay thức)
⁃ Hoạt động, trạng thái cảm xúc.
Trạng thái tĩnh nhiệt mà não và cơ quan (tim, gan, thận,… ) sản sinh ra 2/3 lượng nhiệt độ toàn thân.
Trạng thấu vận động: nhiệt độ cơ bắp có thể gấp 10 lần.
=> Điều chỉnh: bài tiết nhiệt lượng ra môi trường, chỗ nhiệt độ cao truyền xuống nơi thấp hơn.
Mọi bộ phận đều có chức năng bức xạ nhiệt (truyền nhiệt dưới dạng sóng điện từ xuyên khoảng không từ vật này sang vật khác)
*** Sinh nhiệt:
1. Tiêu hóa:
Glucid – Protid – Lipid + Oxi = Nhiệt năng + H2O + CO2
2. Chuyển hóa cơ bản: BMR
3. Hoạt động thể chất